ความ สามัคคีและปรองดอง เป็นสิ่งที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงให้ความสำคัญ และเป็นประเด็นที่ทรงสอดแทรกไว้ในพระบรมราโชวาท และพระราชดำรัสที่พระราชทานในโอกาสต่างๆ หลายครั้ง รวมทั้งได้ทรงถือปฏิบัติไว้ในหลักการทรงงาน ดังจะเห็นได้ว่าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีพระราชดำรัสเกี่ยวกับเรื่อง “รู้ รัก สามัคคี” มาอย่างต่อเนื่อง โดยทรงเน้นย้ำว่า เป็นคำ 3 คำที่มีค่าและความหมายลึกซึ้ง พร้อมปรับใช้ได้ทุกยุคทุกสมัย โดยได้ทรงอธิบายความหมายในแต่ละคำ ดังนี้

     พระราชดำรัสพระราชทานในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา เมื่อวันที่ 4 ธันวาคม2534 ความตอนหนึ่งว่า”…อีกอย่างหนึ่งที่จะแก้ไขสถานการณ์ต่างๆ ได้ ก็ได้พูดแล้ว…ตอนแรกได้พูดว่า คนไทยเราที่รักษาเอกราชอธิปไตยไว้ได้ ก็โดยอาศัยการที่ “รู้จักความสามัคคีและรู้จักทำหน้าที่ของแต่ละฝ่ายให้ประสานส่งเสริมกัน” ความจริงเขียนไว้ว่า “รู้รักความสามัคคี”…การที่จะรู้จักสามัคคีก็ลำบากมาก เพราะคนมากๆ รู้จักกันทั่วถึงไม่ค่อยได้ แต่ “รู้ รัก สามัคคี” ควรจะใช้ได้เพราะหมายความว่า ทุกคนถือว่าตนเป็นคนไทย มีอะไรเกิดขึ้นก็ตามทุกคนรู้ว่าต้องมีความสามัคคี “รู้” ก็คือ “ทราบ” ทราบความหมายของสามัคคี “รัก” คือ “นิยม” นิยมความสามัคคี เพราะเหตุใดคนไทยจึง “รู้ รักสามัคคี” ก็เพราะคนไทยนี่ฉลาดไม่ใช่ไม่ฉลาดคนไทยนี่ฉลาด รู้ว่าถ้าหากเมืองไทยไม่ใช้ความสามัคคี ไม่เห็นอกเห็นใจกัน ไม่ใช้อะไรที่จะพอรับกันได้ พอที่จะใช้ได้ ก็คงจะไม่ได้ทำอะไร หมายความว่า ทำมาหากินก็ไม่ได้…เพราะว่า…ไม่มีความสงบ จะต้อง “รู้รัก สามัคคี” หมายความว่ารู้จักการอะลุ้มอล่วยกัน แม้จะไม่ใช่ถูกต้องเต็มที่ คือหมายความว่าไม่ถูกหลักวิชาเต็มที่ก็จะต้องใช้เพราะว่าถ้าไม่ใช้ก็ไม่มี อะไรใช้…อาจมีสิ่งที่มีอยู่แล้วที่จะใช้ไปได้ชั่วคราว คุณภาพอาจไม่ค่อยดีนักทุกสิ่งทุกอย่าง ไม่มีอะไรที่ดีร้อยเปอร์เซ็นต์ แต่ว่าจะต้องใช้อะไรที่พอใช้ได้ไปไม่อย่างนั้นไม่มีวันที่จะมีชีวิตรอด ได้…ตอนนี้ถ้าราษฎร “รู้ รัก สามัคคี” เขาจะเข้าใจว่าเมื่อเขามีรายได้ เขาก็จะยินดีเสียภาษี เพื่อช่วยราชการให้สามารถทำโครงการต่อไป เพื่อความก้าวหน้าของประเทศชาติ ถ้าราษฎร “รู้รัก สามัคคี”และรู้ว่า “การเสียคือการได้”ประเทศชาติก็จะก้าวหน้า เพราะว่า การที่คนอยู่ดีมีความสุขนั้น เป็นกำไรอย่างหนึ่งซึ่งนับเป็นมูลค่าเงินไม่ได้…การปฏิบัติโดยวิธีการที่อาจ ไม่ถูกหลักวิชานัก แต่ประกอบด้วยความเมตตาด้วยความสามัคคี คือ “รู้ รักสามัคคี”นี้เอง ก็คงจะทำให้อยู่กันได้ต่อไป…ความจริงประเทศไทยนี้ก้าวหน้ามามากแล้วและก็ ก้าวหน้ามาอย่างสม่ำเสมอ ไม่เร็ว

เกินไป

        พระบรมราโชวาทพระราชทานในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เมื่อ

**********************************************

เอกสารแจกผู้เข้าอบรม

กองร้อย ตชด. ๒๔๕  จังหวัดหนองคาย